hrvatski

Genetska stratigrafska sekvencijska analiza u pontskim naslagama zapadnoga dijela Savske depresije

Donjopontske naslage formacije Kloštar Ivanić i lapora Kloštar Ivanić u zapadnom dijelu Savske depresije građene su od siltovitih lapora proslojenih s pješčenjačko-siltitnim sedimentnim tijelima. Slojevi siltovitih lapora tvore na krivulji specifičnog električnog otpora jednu cjelovitu regionalno prepoznatljivu strukturu koja ima značajke sukcesivne pravilnosti i unutar koje se povećanom rasprostranjenošću izdvajaju pojedini slojevi. Ti se slojevi interpretiraju kao površine najvećeg preplavljivanja, odnosno kao granične površine genetskih stratigrafskih sekvencija koje uključuju sve naslage nastale u jednom taložnom ciklusu između dva maksimuma relativne vodene razine. Određene su tri genetske stratigrafske sekvencije – GSS Poljana, GSS Graberje i GSS Bregi. Svaka od sekvencija obuhvaća interval između dviju graničnih površina najvećeg preplavljivanja, te na taj način predstavlja jedan taložni puls koji počinje progradacijskim dijelom, u sredini intervala u pravilu ima agradacijski slijed, da bi završio retrogradacijom i ponovnim preplavljivanjem – granicom prema sljedećoj genetskoj sekvenciji. Genetske stratigrafske sekvencije (GSS) sastoje se od genetskih intervala slojeva (GIS) koji su ekvivalenti parasekvencija i omeđeni su manjim površinama preplavljivanja. Prostorni raspored geometrijskih obilježja genetskih sekvencija opisuje se kartiranjem ukupnih debljina i debljina pješčenjaka. GSS Poljana i Bregi znakovite su po izduženim sedimentnim tijelima, oblika diktiranog paleomorfologijom taložnog bazena. To su podvodne taložne lepeze izdužene smjerom SZ-JI. GSS Graberje između njih ima oblik jedne radijalne lepeze s rasponom azimuta smjera transporta od S-J do I-Z. Maksimumi debljina pješčenjaka u GSS Graberje nalaze se neposredno jugozapadno od područja najvećih debljina pješčenjaka u GSS Poljana, a takav se odnos ponavlja i između Graberje i Bregi, pa se može zaključiti o kontinuiranoj translaciji depocentra sedimentacije prema jugozapadu. Glavnina pješčenjačkih naslaga svake mlađe sekvencije pomaknuta je malo prema jugoistoku, tj. sukladno pretpostavljenom smjeru transporta, te tako cjelokupni slijed Poljana – Graberje – Bregi ima progradacijska obilježja. Na temelju cjelovitosti taložnih sustava u pojedinim genetskim sekvencijama zaključuje se da je točno da su se upravo u vremenima najvećeg preplavljivanja zbile i glavne prostorne reorganizacije Savske depresije kao taložnog bazena.

genetske stratigrafske sekvencije; površine najvećeg preplavljivanja; EK-markeri; pješčenjački rezervoari; formacija Kloštar Ivanić; miocen; Savska depresija; Panonski bazen

nije evidentirano