hrvatski

Utjecaj mutiranih oblika i izoformi gena p53 na aktivnost gena p73 u stanicama tumora

Tumor supresorski gen p53 ima kritičnu ulogu u kontroli staničnog rasta i održavanja genetske stabilnosti. Nedavno je otkriven gen p73, homolog gena p53, koji pokazuje značajnu strukturnu i funkcionalnu sličnost s p53, no njegova uloga u tumorigenezi nije u potpunosti razjašnjena. Skraćeni oblici proteina - ΔNp73 mogu djelovati kao potencijalni transdominantni inhibitori TAp73 i divljeg tipa p53. Nedavno je utvrđeno da i p53 sadrži još jedan promotor, te da dolazi do alternativnog izrezivanja i sinteze višestrukih izoformi. Interakcija između izoformi p53 i TAp73 vjerojatno ima značajnu ulogu u karcinogenezi. Budući da neki mutirani p53 stvaraju komplekse s TAp73α i TAp73β, bilo je važno istražiti mogu li i izoforme p53 stvarati komplekse s TAp73α i TAp73β, te potencijalno djelovati kao transdominantni inhibitori proteina TAp73. Koimunoprecipitacijom smo našli da svih šest izoformi proteina p53 mogu stvarati komplekse s TAp73β, dok komplekse s TAp73α stvaraju izoforme D133p53, D133p53β i D133p53γ. Također smo pokazali da polimorfizam gena p53 (72Pro/Arg) utječe na jačinu vezanja s TAp73β tako da 72Arg stvara jaču interakciju između ova dva proteina. Inhibicijska interakcija dva proteina u kompleksu često dovodi do stabilizacije komponenti. Naši rezultati pokazali su da svi ispitivani mutirani proteini p53 stabiliziraju TAp73β s podjednakim učinkom, dok samo tri izoforme (Δ133p53, Δ133p53β i Δ40p53) stabiliziraju TAp73β. Luciferaznim testom istražili smo utjecaj mutiranih oblika i izoformi p53 na transkripcijsku aktivnost TAp73β. Rezultati testa aktivnosti luciferaze pokazuju da mutirani p53 i izoforme p53 inhibiraju transkripcijsku aktivnost TAp73β, ali s različitim učinkom. Analizom apoptoze na protočnom citometru pokazali smo da mut p53248 i 280 najviše smanjuju apoptotsku aktivnost TAp73β. Jedino izoforma p53β ne inhibira apoptotsku aktivnost TAp73β, nego neočekivano pojačava, dok izoforme Δ133p53 i Δ133p53β najjače inhibiraju apoptotsku aktivnost TAp73β. To smo potvrdili i mjerenjem apoptoze na fluorescencijskom mikroskopu. Odredili smo i vrijeme poluživota koje se razlikuje za pojedine izoforme proteina p53, p53γ ima najkraće, a izoforma Δ133p53γ najduže vrijeme poluživota. Utvrđivanje različitih proteinskih kompleksa između proteina TAp73 i izoformi p53, pridonijelo bi rasvjetljavanju složenih interakcija između ovih proteina, te na kraju dovelo do razvoja novih tretmana u liječenju raka.

p73; izoforme p53; mutirani p53; apoptoza; interakcije protein-protein

nije evidentirano