hrvatski

Optimizacija parametara pri rezanju plazmom

U ovom radu obrađena je optimizacija parametara pri rezanju plazmom određenih vrsta materijala. U uvodnom dijelu opisan je postupak plazma rezanja, njegove inačice te prednosti i nedostaci pojedinih postupaka rezanja. Opisana je i pripadajuća oprema za plazma rezanje te utjecaj parametara na kvalitetu plazma rezanja. Isto tako, u uvodu je objašnjena i norma HRN EN ISO 9013 prema kojoj se određuje kvaliteta reza. Eksperimentalni dio izveden je u Laboratoriju za zavarivanje Fakulteta strojarstva i brodogradnje. Pomoću plazma uređaja SPARCIN 900M rezane su različite vrste materijala, nelegirani čelik i nehrđajući čelik debljine 5 mm te aluminijska legura debljine 4 mm. Uzorci su rezani s različitim brzinama u vidu optimizacije brzine rezanja s obzirom na kvalitetu reza. Raspon brzina je iznosio od 1 m/min do 5 m/min s korakom od 0, 5 m/min. Promatran je utjecaj plazmenog plina na kvalitetu površine reza i brzinu rezanja. Nakon rezanja, u Laboratoriju za precizna mjerenja duljina (LFSB) izvršena su mjerenja pojedinih značajki kvalitete reza te svrstavanje u pojedine klase kvalitete rezanja. Na uređaju za mjerenje hrapavosti površina, perthometer S8P, mjerene su različite veličine hrapavosti površine dok je tolerancija okomitosti ili kutnosti mjerena uz pomoć kutomjera. Veličine hrapavosti Rz - prosječne visine neravnina te vrijednosti tolerancija okomitosti ili kutnosti klasificirane su prema normi HRN EN ISO 9013 te je prikazan utjecaj plazmenog plina na kvalitetu reza i brzinu rezanja svih upotrijebljenih osnovnih materijala. Dobivene su različite klase kvalitete reza te su utvrđene optimalne brzine rezanja za pojedine plazmene plinove i kombinacije osnovnih materijala. Promjena plazmenog plina pokazala se kao utjecajni čimbenik na kvalitetu reza i brzinu rezanja. Optimalna brzina rezanja nelegiranog čelika debljine 5 mm s zrakom kao plazmenim plinom iznosi 2 m/min kojom se postiže prva klasa hrapavosti površine te četvrta klasa tolerancije okomitosti ili kutnosti. Rezanjem nelegiranog čelika iste debljine s kisikom kao plazmenim plinom s optimalnom brzinom rezanja od 1, 5 m/min postiže se prva klasa hrapavosti površine i treća klasa tolerancije okomitosti ili kutnosti. Optimalna brzina rezanja nehrđajućeg čelika debljine 5 mm s zrakom kao plazmenim plinom iznosi 2 m/min kojom se postiže druga klasa hrapavosti te četvrta klasa tolerancije okomitosti ili kutnosti, dok rezanje s dušikom kao plazmenim plinom nije dalo uspješne rezultate. Optimalna brzina rezanja aluminijske legure debljine 4 mm iznosi 5 m/min, s zrakom kao plazmenim plinom te 4 m/min s Ar/H2 mješavinom plinova. Rezanjem aluminijske legure zrakom kao plazmenim plinom se postiže treća klasa hrapavosti površine kao i tolerancije okomitosti ili kutnosti, dok se s Ar/H2 mješavinom postiže druga klasa hrapavosti površine te četvrta klasa tolerancije okomitosti ili kutnosti.

plazma rezanje; parametri; plinovi; kvaliteta

nije evidentirano