engleski

Solid phase synthesis of biologicaly active cyclic peptides

Peptidi su spojevi od velike važnosti za čitav niz imunoloških i neuroloških procesa. Njihov razvoj prema komercijalnom lijeku je vrlo zanimljiv, izazovan, ali i dugotrajan proces. Peptidi nisu pogodni za primjenu u terapeutske svrhe jer podliježu proteolitičkom djelovanju peptidaza, velikih su molekulskih masa i imaju polarni karakter što otežava njihov transport kroz staničnu membranu i krvno-moždanu granicu, a njihova fleksibilnost omogućava interakciju s različitim receptorina što rezultira nepoželjnim nuspojavama. Klinička primjena biološki aktivnih peptida omogućena je unapređenjem njihovih farmakoloških i biofarmaceutskih svojstava. Potreba za modifikacijom peptida dovela je i do njihove ciklizacije. Ciklički peptidi su spojevi koji su u prirodi pronađeni u bakterijama, biljkama i životinjama, a zanimljivi su upravo radi niza pozitivnih svojstava kao što je antimikrobna aktivnost, te veća stabilnost na enzimsku razgradnju u odnosu na linearne peptide. Nadalje, sinteza cikličkih peptida sa određenom komponentom koja može biti integrirana kao strukturni element može utjecati na metaboličku stabilnost, hidrofilnost/lipofilnost molekule, konformaciju, a time i receptorsku aktivnost, te usmjeravanje molekule na odredište gdje može iskazati svoju biološku aktivnost. Sintezu naših cikličkih peptida proveli smo na čvrstom nosaču (engl. Solid phase peptide synthesis) korištenjem standardne Fmoc-strategije. Korištenjem standardnih reagensa te Fmoc zaštićenih aminokiselina na instrumentu za automatsku sintezu peptida prvo je pripravljen linearni peptid. U drugom dijelu sinteze, tzv. glava-rep (engl. head-to-tail) ciklizacijom linearnog peptida sintetiziran je ciklički peptid. Deprotekcijom bočnih zaštitnih skupina aminokiselina i uklanjanjem cikličkog peptida s čvrstog nosača dobiven je konačni produkt.

cyclic peptides; solid phase peptide synthesis

nije evidentirano