hrvatski

Genetika i kronična opstrukcijska plućna bolest

Kronična opstrukcijska plućna bolest (KOPB) jest značajan javno-zdravstveni problem, a predstavlja skup poremećaja koji imaju zajedničku osobinu kronično ograničenje zračnog protoka. Temeljni je poremećaj u KOPB, slično astmi, kroničnom bronhitisu i plućnom emfizemu, upalna reakcija pluća na otrovne čestice ili plinove, najčešće duhanski dim. Pokazano je da će se u kavkaskoj populaciji u 10 do 20 % pušača razviti KOPB, ali aktivno pušenje pridonosi razvoju bolesti kod oko 90 % osoba sklonih bolesti, kod kojih genetički čimbenici pridonose njenom nastanku i razvoju. Etiologija KOPB obuhvaća dakle kompleksnu međusobnu povezanost genetičkih i okolišnih čimbenika. Okolišni čimbenici su poznati, a identificirani su i geni koji djeluju kao genetički čimbenici: 1. geni koji kodiraju enzime za metaboliziranje lijekova (mikrosomalna epoksid hidrolaza, EPHX1 ; glutation S-transferaza, GST ; superoksid dizmutaza, SOD), 2. geni koji kodiraju upalne posrednike (obitelj interleukina 1, IL-1 ; tumorski nekrotizirajući čimbenik  , TNF- ; transformirajući čimbenik rasta  , TGF- ), 3. geni koji kodiraju proteaze i antiproteaze (inhibitor proteaza, PI ; metaloproteinaze matriksa, MMP ; elastin, ELN ; tkivni inhibitor metaloproteinaze, TIMP), 4. geni koji kodiraju dezintegrin i metaloproteinaze (ADAM) Osim toga, kod osoba oboljelih od KOPB utvrđena je povećana nestabilnost mikrosatelitne DNA (MSI). MSI je povezana s nefunkcionalnim sustavom popravka pogrešno sparenih baza te je u korelaciji s učestalošću mutacija. MSI je, zapravo, pokazatelj destabilizacije genoma na više lokusa. U stanicama sputuma oboljelih od KOPB analizirana je MSI za nekoliko markera. Pokazano je kako se kod bolesnika pozitivnih za markere G29802, D13S71 i D14S588 češće javljaju pogoršanja bolesti. Značajna povezanost između MSI i pogoršanja bolesti u KOPB ukazuju na to da su somatske mutacije također važni patogenetski čimbenici. Increasing prevalence of chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is an important public health concern. COPD is a clinical entity which includes a collection of disorders that share the common physiological features of expiratory airflow limitation. The aetiology of COPD involves a complex interplay between genetic and environmental factors. COPD is associated with an abnormal inflammatory response of the lung to noxious particles or gases, most commonly tobacco smoke. Active cigarette smoking contributes to the origin of COPD in more than 90 % of subjects who are susceptible. However, in Caucasians only 10-20 % of heavy cigarette smokers develop COPD. This fact suggests that genetic factors are important in developing of COPD. Several genes that are involved in COPD pathogenesis have been identified and classified into following groups: 1. genes encoding xenobiotic metabolizing enzymes (microsomal epoxide hydrolase, EPHX1 ; glutathione S-transferase, GST ; superoxide dismutase, SOD), 2. genes encoding inflammatory mediators (interleukin-1 family, IL-1 ; tumor necrosis factor , TNF- ; transforming growth factor , TGF- ), 3. genes encoding proteases/antiproteases (protease inhibitor, PI ; matrix metalloproteinases, MMPs ; elastin, ELN ; tissue inhibitor of metalloproteinase, TIMP), 4. novel genes (disintegrin and metalloprotease, ADAM). Moreover, increased frequency of microsatellite DNA instability (MSI) has been detected in COPD patients. MSI has been correlated with a high somatic mutation rate and is associated with a defective DNA mismatch repair system. MSI indicates destabilisation of the genome at various loci. COPD patients positive for G29802, D13S71 and D14S588 markers presented an increased exacerbation frequency. The significant association between MSI and COPD exacerbations indicates possible involvement of somatic mutations in pathogenesis of disease.

genetika; KOPB

nije evidentirano