hrvatski

Rezultati nedavnih studija o mehanizmu neurotoksičnosti fumonizina B1

Fumonizini su grupa mikotoksina koje proizvode plijesni roda Fusarium, prvenstveno plijesan F. verticillioides (nekada F. moniliforme). Od otkrića u 1980-tima do danas izolirano je više od petnaestak fumonizina te je utvrđeno da je najučestaliji od svih izoliranih fumonizina fumonizin B1 (FB1). Fumonizini su nađeni širom svijeta kao zagađivači različitih namirnica, međutim najčešće zagađuju kukuruz te hranu i krmivo pripremljeno iz kukuruza. Konzumacija krmiva zagađenog fumonizinima u domaćih životinja povezana je s razvojem leukoencefalomalacije u kopitara te edemom pluća u svinja. U laboratorijskih glodavaca pokazano je da fumonizini imaju nefrotoksičan, hepatotoksičan i karcinogeni učinak. Također se i razvoj nekih bolesti u ljudi kao što je primarni karcinom jetra, rak jednjaka i defekt neuralne cijevi povezuju s konzumacijom hrane zagađene fumonizinima. Ipak epidemiološke studije nisu pronašle povezanost konzumacije hrane zagađene fumonizinima i razvoja navedenih bolesti u ljudi. Stoga je Međunarodna organizacija za istraživanje raka (International Agency for Research on Cancer, IARC) klasificirala najučestaliji od fumonizina, FB1 kao mogući karcinogen (grupa 2B). Na staničnom nivou nekoliko je mehanizama toksičnosti FB1 proučavano, a najznačajniji od njih je remećenje metabolizma sfingolipida. Neke su studije pokazale da FB1 uzrokuje i porast parametara oksidacijskog stresa što ukazuje na oksidacijski stres kao mogući mehanizam toksičnosti FB1. Naše nedavne studije na stanicama neurološkog podrijetla pokazale su da FB1 uzrokuje poremećaj koncentracije kalcija u citoplazmi stanice što ukazuje da je i poremećaj homeostaze kalcija u stanici jedan od mogućih mehanizama kako neurotoksičnosti tako i toksičnosti fumonizina.

mikotoksini; fumonizin B1; neurotoksičnost; leukoencefalomalacija kopitara

nije evidentirano